Ondorioz sai zuria mendian agertzen zenean behiak borturako bidean ematen ahal omen ziren. Txomin Peillen etnologoak “emazte xuria” izendatzea “Mari” euskaldunen jainkotsaren itxuraldaketa batekin lotzen du. Horrek azalduko luke duela gutti arte bertako biztanleek xori horrentzat – eta beste harrapari nekrofagoentzat – zuten errespetua.

Udan, sai zuria han edo hemen bildu anitz porroskaz asetzen da (hilotzak, erditze hondarrak, insekto ttipiak, kakak…). Haratustel bati lotzen denean, bere moko finari esker beste harrapariek bildu ahal ez dituzten guziak garbitzen ditu.

Pirinioetan ez bada horrelakorik ikusi ere, hasteko Afrikan frogatu izan da harriak botatzen ahal dituela ostruken bezalako arraultzen hausteko eta haietaz elikatzeko. Tresna batez baliatzen ahal den txori arraroen taldean sartzen da ondorioz.

Frantzian, sai mota hau bakandua da. Gaur egun, 67 bikote zenbatuak dira Frantziako hegoaldean (Pirinioetan eta Proventza eskualdean), hauen erdia baino gehiago Pirineo Atlantiarretako departamenduan dagoelarik.

Biziki arraroa eta tokiko artzaingoari lotua, espezie hau hurbiletik segitua da eta Frantziak kudeatzen duen populazioen arraberritze planean sartzen da.

Argazkiak